همانطور كه در سلسله مراتب تكثير مرغ داريم (نمودار بالا) مرغ اجداد از گله مرغ لاين بدست مي آيد و مرغ مادر از گله مرغ اجداد و مرغ گوشتي و مرغ تخمگذار هم از گله مرغ مادر بدست مي آيد.
به جوجه هاي دست اولي كه از هر كدام از سلسله مراتب فوق گرفته ميشود نسل اول يا F1 نسل قبل ميگويند.
جوجه هاي تفريخ شده قوي و مناسب پرورش، يك فاكتور كليدي در افزايش عملكرد جوجه هاي گوشتي مي باشد. به جهت افزايش احتمال توليد جوجه هاي قوي ، يك مديريت خوب كارخانه جوجه كشي حياتي مي باشد. يكي از تكنيك هاي مديريتي روش Hatch Window مي باشد.
Hatch Window تحقيقي به جهت بررسي تعداد جوجه هاي تفريخ شده بعد از عمليات انتقال تخم مرغ ها از ستر به هچر مي باشد. اگر تخم مرغ ها خيلي زود تفريخ شوند، جوجه ها در معرض مشكلي به نام دهيدراتاسيون (كم شدن آب بدن) قرار مي گيرند. دهيدراتاسيون جوجه ها در اوايل مي تواند منجر به افزايش تلفات در روز هاي 7 و 14 و يا عملكرد ضعيف جوجه هاي گوشتي شود. اگر جوجه ها خيلي دير هچ شوند، نتيجه آن قابليت جوجه درآوري پايين، مشكلات كيفي جوجه ها، افزايش تخم مرغ هاي نوك زده و تخم مرغ هاي هچ نشده با جنين زنده مي باشد.
خلاصه مقاله:
امروزه پرورش جوجه گوشتي بدون استفاده از آنتي بيوتيك مقرون به صرفه نيست.صنعتي شدن پرورش طيور اگرچه راهكارهايي از قبيل ريشه كني بيماري ها ، امنيت زيستي و واكسيناسيون را در جهت كنترل و پيشگيري بيماري ها بكار برده است اما با محصور كردن پرندگان در يك مكان خطر انتقال بيماري ها را افزايش داده است.آنتي بيوتيك ها نيز سهم مهمي در برنامه هاي پيشگيري دارند.
با توجه به در معرض قرار گرفتن پرندگان به عوامل عفوني كشنده آيا مي توان بدون استفاده از آنتي بيوتيك همچنان يك منبع پروتئيني ارزان قيمت داشته باشيم؟
ابزارهاي متفاوتي كه بتواند استفاده از آنتي بيوتيك را كاهش دهد در دست بررسي است اما هنوز به مرحله تجاري نرسيده است.
مقاومت آنتي بيوتيكي مسئله جدي ديگري است كه با محدود كردن و استفاده بهتر از آنتي بيوتيك ها و آگاهي از فارماكوكنتيك داروها رفع خواهد شد.
طولاني شدن زمان تخليه جوجه باعث دهيدراته شدن جوجه‌ها و در نتيجه افزايش تلفات و كاهش پتانسيل رشد مي‌گردد.توجه به كليه نكات زير هنگام جوجه ريزي لازم و ضروري است:
ـ مطمئن شويد كه تحويل و توزيع جوجه‌ها در سالنها بطور صحيح انجام شده است. از انبار كردن جعبه‌هاي حاوي جوجه در منطقه مادر مصنوعي خودداري كنيد.
ـ جعبه‌ها را به آرامي نزديك به‌دان و آب در محدوده مادرهاي مصنوعي تخليه نمائيد.
ـ جعبه‌هاي خالي را در يك طرف سالنها جمع نمائيد تا براحتي بتوانيد آنها را به خارج از سالن انتقال دهيد.
يكي از ضروريات اصلي رشد، حفظ سلامتي و كيفيت عمومي زيست و تامين فضاي كافي براي هر پرنده مي‌باشد. ميزان فضاي در نظر گرفته شده بستگي به مجموعه‌اي از فاكتورها نظير: وزن طيور در هنگام كشتار، نوع سالن (باز و بسته)، شرايط آب و هوائي منطقه و فصل دارد. بدين جهت براي محاسبه ظرفيت جوجه‌ريزي بايستي بطور دقيق از ابعاد داخلي سالنها مطلع باشيم. بطور كلي تراكم جوجه‌ريزي توصيه شده بشرح زير مي‌باشد:
اقدامات لازم قبل از ورود جوجه
رمز موفقيت پرورش طيور گوشتي، اجراي يك برنامه مديريتي مشخص و مؤثر قبل از ورود جوجه‌ها به فارم و طي دوران پرورش است. از آنجا كه اجراي برنامه هاي تغذيه اي و بهداشتي در فارمهاي چند سني مشكل است بهتر آن است كه از روش يكباره پر و يكباره خالي استفاده شود. جهت دستيابي به نتايج بهتر رعايت مسائل زير پيش از ورود جوجه ها ضروري است :
1- به منظور حفاظت از گله‌ها در مقابل بيماريها از نظافت و ضد عفوني شدن صحيح و كافي تجهيزات سالن و محوطه اطراف سالنها مطمئن شويد.
2- بستر در محوطه مادرهاي مصنوعي بايد هم سطح و يكنواخت باشد. بستر ناهموار ايجاد درجه حرارت غير يكنواخت در كف سالن نموده و باعث مخفي شدن جوجه‌ها در بين پوشال بستر و يا در زير دانخوريها و آبخوريها و محروم شدن از آب و دان در مرحله رشد ميشود.
براي پرورش جوجه‌هاي گوشتي، جوجه‌هاي يك‌روزه از مرغ مادر گوشتي و جوجه‌كشي‌ها خريداري شده و سپس به مرغداري منتقل ميشود. به علت پرورش سريع جوجه‌هاي گوشتي كه در عرض ۴۲ روز از وزن ۴۲ گرم به ۲۵۰۰ گرم مي‌رسند، برنامه‌هاي پرورشي، تغذيه‌اي و بهداشتي به خصوصي در گله‌هاي پرورشي صورت مي‌گيرد به طوري كه پرورش سنتي آن قابل مقايسه با نوع صنعتي آن نيست.
محل مزرعه پرورش طيور بايد به نحوي انتخاب شود كه در اطراف آن تراكم واحدهاي پرورش دام و طيور كم باشد و هم‌چنين با مراكز مرتبطي مانند جوجه‌كشي، كشتارگاه‌ها، مراكز فراوري ضايعات و پسماندهاي دام و طيور و حتي واحدهاي كشاورزي و خصوصا گلخانه‌اي كه از فضولات دام و طيور به عنوان كود استفاده مي‌كنند و مي‌توانند موجب انتقال عوامل بيماري‌زا شوند داراي فاصله مناسب باشند.