جوجه گوشتي، سويه‌هايي از جوجه‌هاي مرغ و خروس مي‌باشد كه براي توليد گوشت، پرورش داده مي‌شوند. جوجه‌هاي گوشتي يكي از فراوان‌ترين گونه‌هاي حيوانات اهلي مي‌باشند و بيش‌ترين جمعيت را به نسبت جوجه‌هاي گونه‌هاي ديگر پرندگان دارند.
جوجه گوشتي بالغ
تاريخچه اهلي‌سازي و پرورش
مرغ نژاد پليموث راك
در ابتدا خروس‌ها براي جنگيدن با هم‌ديگر در آسيا، افريقا و اروپا پرورش داده مي‌شدند و توجه اندكي به توليد تخم‌مرغ و گوشت آن‌ها مي‌شد.
قبل از توسعه نژادهاي تجاري گوشتي، جوجه خروس‌ها به عنوان جوجه گوشتي مورد استفاده قرار مي‌گرفت. پرورش و اصلاح‌نژاد جوجه‌هاي گوشتي در سال‌هاي ۱۹۱۶ صورت گرفت.[۱]
سويه تركيبي جوجه‌هاي گوشتي از تلاقي جوجه خروس كورنيش و جوجه مرغ پليموت سفيد توليد شد[۲] اين سويه اولين تلاش براي به دست آوردن يك سويه به خصوص گوشتي بود كه در دهه ۱۹۳۰ معرفي گرديد.
نژادهاي گوشتي
از مهم‌ترين نژادهاي گوشتي مي‌توان به موارد زير اشاره نمود.
پليموث راك
نژاد پليموث راك (Plymouth Rock) اولين بار در سال ۱۸۲۹ در بوستون آمريكا، به معرض نمايش گذاشته شد. معتقدند كه اصليت اين پرنده‌ها و هويت آن‌ها از دست رفته است. و اين نوع مرغ مخلوطي از چند نژاد مي‌باشد. اولين و برجسته‌ترين آميزش، آميزش خروس دومينيكو با كوشين سياه و يا مرغ جاواي سياه است كه خاستگاه اوليه آن پوتنام در كانتيكت مي‌باشد. اين نژاد در اولين استانداردهاي آمريكايي طيور در سال ۱۸۷۴ پذيرفته شد. اين نژاد هميشه به خاطر پرهاي استثنايي و در هم محبوب بوده است. اگر از فاصله نزديك به پرهاي اين مرغ نگاه شود، مشاهده خواهد شد كه انتهاي همه پرها سياه رنگ است. نژاد پليموث راك نقره‌اي كه خاستگاه آن نيويورك است از آميزش برهمايي تيره رنگ و ويندوت نقره‌اي به وجود آمده است.[۳]
كورنيش
مرغ نژاد كورنيش
كورنيش از اختلاط نژادهاي آسل، مالاي و نژاد جنگي انگليسي و كورنيش جنگي هندوستان به وجود آمده است. داراي شانه پهن، اندام نسبتا بلند، سينه وسيع و برجسته و دست و پاي بلند مي‌باشد. اين نژاد از نظر رنگ، به سه رنگ سفيد، سياه و قرمز مي‌باشد.[۴]
كوشين
اصل اين نژاد از چين و از ناحيه شانگهاي مي‌باشد، به همين دليل به آن شانگهاي نيز گفته مي‌شود. اين نژاد داراي بدني سنگين بوده و در ساق پا پرهاي فراواني دارد. رشد سينه كم و به طرف پايين كشيده است و پرها بلند و دور از يكديگر هستند. توليد تخم‌مرغ در اين نژاد به دليل تعداد زياد كرچي كم است. [۵]
عدم استفاده از هورمون‌ها در پرورش جوجه‌هاي گوشتي
استفاده از هورمون‌ها در پرورش مرغ گوشتي در ايران صورت نمي‌گيرد و خبرها و گفته‌ها در مورد وجود مرغ‌هاي هورموني شايعه‌اي بيش نيست. استفاده از هورمون‌ها در پرورش مرغ گوشتي از لحاظ اقتصادي به هيچ عنوان مقرون به صرفه نيست و رشد بالاي سويه‌هاي گوشتي به علت عوامل ژنتيكي، تغذيه‌اي و بهداشتي اين گله‌ها مي‌باشـد. [۲۲] [۲۳]
توليد جهاني
داده‌هاي اخير نشان مي‌دهد در سال ۲۰۱۲ نزديك به ۸۲/۹ ميليون تن گوشت در صنعت پرورش جوجه گوشتي توليد خواهد شد. [۲۴]
پرورش جوجه گوشتي در ايران
داده‌هاي مركز آمار ايران نشان مي‌دهد، ۱۵۲۰۷ مرغداري گوشتي در سال ۱۳۸۸ در ايران فعال بوده است كه ظرفيت پرورش ۲۶۰ ميليون قطعه جوجه را دارند. تعداد جوجه‌هاي يك‌روزه ريخته شده در سال ۱۳۸۷، ۸۷۳۷۰۴ قطعه بود. [۲۵]